Een analyse van artikel 6:174 BW

Welke schade valt onder artikel 6:174 BW?

De schade waar artikel 6:174 BW op ziet, kan zowel materiële als immateriële schade zijn. Materiële schade omvat bijvoorbeeld schade aan eigendommen, zoals een beschadigd voertuig door vallende dakpannen of letselschade, zoals medische kosten na een val door een gebroken trapleuning. Immateriële schade is minder tastbaar en omvat bijvoorbeeld smartengeld voor pijn en leed die iemand heeft geleden door het ongeval.

Een voorbeeld van hoe dit in de praktijk werkt, is een situatie waarin een voorbijganger letsel oploopt doordat een dakpan van een slecht onderhouden gebouw naar beneden valt. De eigenaar van het gebouw wordt dan aansprakelijk gesteld voor de schade die de voorbijganger lijdt, bijvoorbeeld de medische kosten of gederfde inkomsten door het niet kunnen werken. Ook kan het slachtoffer smartengeld claimen voor het leed en de pijn die het ongeluk heeft veroorzaakt. Het slachtoffer hoeft niet aan te tonen dat de eigenaar bewust nalatig is geweest; het feit dat de dakpan een gevaar vormde en schade veroorzaakte, is voldoende om de eigenaar aansprakelijk te stellen.

Hoe werkt de aansprakelijkheid in de praktijk?

In de praktijk komt het vaak voor dat slachtoffers van schade veroorzaakt door gebrekkige opstallen een schadeclaim indienen bij de eigenaar of de verzekeraar van de eigenaar. De eigenaar heeft vaak een opstalverzekering afgesloten die dekking biedt voor schade veroorzaakt door gebreken aan het gebouw. De verzekeraar betaalt in zulke gevallen meestal de schadevergoeding aan het slachtoffer. Als er echter sprake is van ernstige nalatigheid, bijvoorbeeld wanneer de eigenaar al lange tijd op de hoogte was van het gevaarlijke gebrek maar niets deed om het te verhelpen, kan de verzekeraar besluiten om de schade niet te dekken. In dat geval moet de eigenaar de schade uit eigen zak betalen.

Een belangrijk aspect van artikel 6:174 BW is dat het de bewijslast voor het slachtoffer vermindert. Het slachtoffer hoeft alleen aan te tonen dat de schade is veroorzaakt door een gebrek aan de opstal. Hij hoeft niet te bewijzen dat de eigenaar nalatig is geweest of bewust het gevaar heeft genegeerd. Dit maakt het voor slachtoffers gemakkelijker om een schadevergoeding te krijgen, omdat de aansprakelijkheid in principe al vaststaat zodra er sprake is van een gebrek dat schade heeft veroorzaakt.

Dit betekent echter niet dat de eigenaar altijd aansprakelijk is. De eigenaar kan onder bepaalde omstandigheden een beroep doen op overmacht of aantonen dat het gebrek pas net is ontstaan en hij geen tijd heeft gehad om het te verhelpen. Bijvoorbeeld, als een dakpan tijdens een zware storm naar beneden is gekomen, kan de eigenaar aanvoeren dat dit een onverwachte en onvoorziene gebeurtenis was, waardoor hij niet aansprakelijk is. Dit verweer slaagt echter alleen in uitzonderlijke gevallen, omdat de eigenaar meestal wordt geacht voldoende voorzorgsmaatregelen te hebben genomen om schade te voorkomen.

Hoe kunnen eigenaren aansprakelijkheid voorkomen?

Eigenaren en beheerders van opstallen kunnen hun aansprakelijkheid onder artikel 6:174 BW beperken door regelmatig onderhoud en inspecties uit te voeren. Het is van groot belang dat zij ervoor zorgen dat hun gebouw of constructie in goede staat verkeert en geen risico vormt voor de veiligheid van anderen. Dit betekent dat zwakke plekken, zoals scheuren in muren, loszittende dakpannen of gebroken trapleuningen, direct moeten worden gerepareerd zodra deze worden opgemerkt.

Daarnaast is het belangrijk dat eigenaren tijdig maatregelen nemen om hun gebouw te beschermen tegen bekende risico’s, zoals extreme weersomstandigheden. In sommige gevallen kan het ook nuttig zijn om een aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB) af te sluiten, die dekking biedt voor schadeclaims van derden. Dit kan voorkomen dat de eigenaar bij een schadeclaim zelf grote bedragen moet betalen voor schade die door een gebrek aan zijn opstal is ontstaan.